در این مقاله به نقش مهم و تاثیرگذار اردو های تربیتی در تربیت فرزندان پرداخته شده است. البته اردو های تربیتی یکی از قالب‌های موثر برای ارائه و انتقال نکات تربیتی است که بر اساس تجربه در روانشناسی شیوه بسیار مؤثری محسوب می‌شود. از فرصت‌های اردو های تربیتی می‌توان به تمرین مسئولیت پذیری، شناخت توانمندی ها، استعدادها و علایق فرزندان اشاره کرد که در این مقاله سعی شده به آن پرداخته شود.
منظور از تربیت گروهی در اردو های تربیتی چیست ؟
تربیت گروهی و آموزش بر اساس تجربه در روانشناسی یک شیوه بسیار موثر محسوب می‌شود. تاثیر الگو بر دانش آموزان نیز می‌تواند به صورت غیر مستقیم و به دلیل ذات اردو های تربیتی باشد که یک فعالیت اجتماعی و گروهی است. محیط مدرسه و خانه به دلیل محدودیت‌های آموزشی یا حمایت‌هایی که صورت می‌گیرد برای شناخت کافی از توانایی‌ها و علایق بچه‌ها کافی نیست. اردو های تربیتی می‌توانند این خلأ را به خوبی پر کند و آزادی عملی بیشتری برای کودکان و نوجوانان را در قالب قوانین و ضرورت‌های برگزاری اردوها ایجاد کند. مجموع این موقعیت‌ها تقویت مهارتهای اجتماعی، توانمندی‌های فردی، خودباوری و اعتماد به نفس دانش‌آموزان را به همراه دارد.
شناخت کودکان و نوجوانان از مشکلات، سختی‌ها، موقعیت‌های جغرافیایی و آشنایی با طبیعت در طول اردو های تربیتی بهبود پیدا می‌کند. تعلیم و تربیت یکی از مهمترین اموری است که در بشر از دیرباز به آن پرداخته و با افزایش آگاهی انسان از اهمیت ضرورت این فرایند سعی شده است که بیشتر قانون‌مند و هدف‌مدار شود. در حقیقت بخشی از جریان تعلیم و تربیت است که بچه‌ها به دور از فضای بسته کلاس و اغلب در هوای آزاد و فارغ از مقررات و قوانین خاص مدارس و بر اساس علایق و رغبت‌های خود به فعالیتهای ویژه می‌پردازند و از این رهگذر شخصیت آنها در ابعاد ذهنی، عاطفی، اجتماعی و اخلاقی به طور متعالی رشد می‌یابد.
تربیت مطلوب در اردو های تربیتی چه زمانی شکل می‌گیرد ؟
غالبا هر عصر و زمانی مقتضیات خاصی را ایجاب می‌كند. زمانی بود كه سفر كجاوه و درشكه و اسب غرورآمیز و افتخار انگیز بود. ولی امروزه آنها جای خود را به قطارها و جت‌های سریع السیر داده اند. در اروپای قرون وسطی، محتوای كتابهای درسی را كلیسای كاتولیك تعیین می‌كرد و منطق، منطق ارسطویی بود و هر نوع بدعت و نوآوری محكوم می‌شد. جز آنچه كه در كتابهای پیشینیان آمده بود مورد قبول قرار نمیگرفت. مردم برای حل مسائل و مشكلات خود تنها به نوشته‌های فلاسفه گذشته مراجعه می‌كردند و چنانچه در این نوشته‌ها راه حلی پیدا نمی‌شد مسائل را غیر قابل حل می‌دانستند ولی امروزه متخصصان تعلیم و تربیت معتقدند كه تربیت مطلوب موقعی صورت می‌گیرد كه اول متناسب با رشد شاگردان باشد. دوم شاگردان در اجرای آن نقش فعالی داشته باشند و این امكان پذیر نیست، جز در سایه تحقیق مستمر و پیگیر در هر شرایط و زمان. در جامعه امروز همه ملتها با هر نظام سیاسی و اجتماعی پیشرفته و یا در حال پیشرفت، به مسأله تربیت فرزند توجه دارند و آموزش و پرورش نسبت به دیگر فعالیتهای اجتماعی در مقیاس جهانی از اولویت خاصی بهره مند است. این توجه شدید بی دلیل نیست و بر منطقی قوی بنیاد شده است. دنیای امروز، تربیت فرزند را از نیازهای اولیه بشریت می‌شناسد. در زمان قدیم كه زندگی انسان به صورت بدوی و ساده بود آنچه از پدر و مادر و محیط خود به خود به نسل جوان منتقل می‌شد به قدر كافی سازنده بود و فرزند شرایط زندگی را از طبیعت و تحت تأثیر محیط فرا می‌گرفت. در ان زمان به كوشش عمدی و گسترده برای تربیت فرزندان چندان نیازی نبود. ضرورت تربیت عمدی از زمانی جلب توجه كرد كه صورت پیشرفته و پیچیده زندگی و كسب آمادگی برای مقابله با مسائل تازه و روزمره ایجاب می‌كرد و این آمادگی خود به خود و بدون تلاش فراهم نیامد.
آیا اردو های تربیتی قالب مناسبی برای ارائه و انتقال نکات تربیتی محسوب می‌شود ؟
اردوهای تربیتی – آموزشی به عنوان یك روش عملی می‌تواند تحقق بخش اهداف تربیتی باشد. یعنی پرورش و تزكیه افراد از طریق علم و نه صرفاٌ خواندن و شنیدن و گفتن. به واسطه گردش و یا برخورداری از فرصت‌های فراوانی كه در حین فعالیتهای مختلف اردویی بوجود می آید، بهترین موقعیت برای ارائه نكات تربیتی و شناخت ویژگیهای روحی و اخلاقی افراد و القاء ارزشهای الهی بدست می آید. اهمیت این امر در مراحل سه‌گانه تربیت فرزند ( كودكی، نوجوانی، جوانی ) بیشتر است. لذا این مسائل مهم به عنوان محور و اساس فعالیتهای تربیتی و پرورشی محتاج دقت و توجه فراوان می‌باشد.
اردو نمی‌بریم برای اینكه بچه را را با تجملات مأنوس كنیم و همه مشكلات و مسئولیتها را از روی دوش آنها برداریم. بلكه اردو می‌بریم تا عملاٌ‌به بچه‌ها نظم در زندگی فردی و اجتماعی روزمره، همكاری، خدمت، مسئولیت پذیری، وقت شناسی و استفاده از كمترین امكانات برای مبارزه با مشكلات را آموزش دهیم. اردو می‌بریم تا عملاٌ دقت، ظرافت، پاكیزگی، خلاقیت، ادب و متانت، خوش روئی، احترام متقابل و قدرت انتقاد و بررسی بچه‌ها آموزش دهیم. اردو می‌بریم تا توان جسمی و روحی بچه‌ها را تقویت كنیم و خلاصه اردو می‌بریم كه آینده سازان جامعه اسلامی‌را آماده كنیم برای ساختن فردایی خوب و مطمئن.
بنابراین با توجه به نقش و اهمیتی كه اردوهای تربیتی – آموزشی در تعلیم و تربیت جدید دارد براستی چرا برگزاری اردوهای تربیتی – آموزشی مورد استقبال مربیان قرار نمی‌گیرد ؟ چه عواملی را می‌توان به عنوان موانع اصلی در این راه برشمرد؟ چرا مدیران و معلمین عنایت خاصی به این امر مهم ندارند؟ و چه عواملی باعث شده است كه اردوهای تربیتی – آموزشی بعنوان یك آموزش رسمی شناخته نشده است ؟ چرا اردوهای تربیتی برای جامعه ما ناشناخته باقی مانده یا حداقل اهمیت آن كمرنگ جلوه كرده است ؟ و بالاخره چرا تحقیقات كمی‌در این باره شده است و هزاران چرا...
ثمرات مهم اردو های تربیتی چیست؟
افزایش حس مسئولیت‌پذیری و تمرین آن حین یک اردوی مفرح، از مهمترین اهداف تربیتی اردو های تربیتی دانش آموزی است. با نظارت و همراهی صحیح مربیان در این فعالیت باید شاهد تمرین مشارکت، همگرایی، انجام کار در قالب تیم و گروه‌های دوستی، رعایت حقوق دیگران، فرهنگ کمک کردن و تقویت مهارتهای اجتماعی دیگر باشیم.بچه‌ها در اردو های تربیتی باید خودشان کارهایشان را انجام بدهند و از طرفی بتوانند احساسات منفی ناشی از دوری خانواده را تاب بیاورند.
اغلب دانش‌آموزان در اردوهای تربیتی کارهایی را انجام می‌دهند که شاید در حضور و حمایت خانواده فرصت آن را پیدا نکنند. کودکان و نوجوانان در عدم حضور خانواده و کنار همسالان معمولا ماجراجویانه و فعالانه‌تر عمل می‌کنند و تمایل بیشتری به یادگیری چیزهای جدید دارند. مجموع این موقعیت‌ها توانمندی‌های فردی، اعتماد به نفس و آداب اجتماعی دانش‌آموزان را بالا می‌برد. شناخت کودکان و نوجوانان از مشکلات، سختی‌ها، موقعیت‌های جغرافیایی و آشنایی با طبیعت در طول اردو های تربیتی بهبود پیدا می‌کند.
فرصت های ویژه اردو های تربیتی چیست؟
اردو یکی از فعالیتهای تربیتی است که نسبت به آن سفارش زیادی شده و می‌تواند با بهره‌گیری از روش‌های غیر کلامی به ارائه مفاهیم تربیتی بپردازد و مطالب و مفاهیم را در افراد درونی کند. صاحب نظران عرصه تربیت تاکید فراوانی بر تربیت غیرمستقیم دارند و تاثیر این نوع تربیت را به مراتب بیشتر از نوع کلامی و مستقیم می‌دانند. در تربیت غیر‌کلامی مربی با بهره‌گیری از عناصر دیداری و شنیداری این امکان را فراهم می‌کندکه متربی با دیدن یا شنیدن خود شاهد یک لحظه تربیتی باشد که این لحظه می‌تواند شکلی طبیعی داشته یا لحظه‌ای ساخته و پرداخته شده باشد. حضور در طبیعت خارج از محیط کلاس، دقت در آیات الهی، دیدن حقایق صحنه‌ها، حضور در فعالیتهای اجتماعی، مشاهده فیلم و نمایش می‌تواند انواعی از لحظه‌های تربیتی را برای متربی مهیا کند که فرد با دیدن آنها خیلی سریع‌تر و راحت‌تر به منظور تربیتی و هدف مورد نظر دست می‌یابد.
اردو در تربیت جایگزین ندارد و خلأ آن به سادگی جبران نمی‌شود.
جدا کردن متربی از زندگی روزمره، قرار گرفتن زیر نظر مستقیم مربی، ایجاد بستر برای استفاده از روش الگویی، فرصت برای برنامه‌سازی و رفتارسازی، زمینه‌سازی برای تمرین آموخته‌ها، زندگی جمعی خارج از محیط خانه و خانواده و زیر نظر مربی، فراهم آوری زمینه برای رشد و شکوفایی استعدادهای فردی و گروهی، امکان بروز خلاقیت‌های نهفته، امکان شناخت و شناسایی خصوصیات متربیان برای مربی، امکان راهنمایی و جهت دهی، فراهم سازی زمینه برای مشاهده رفتار عملی دیگران، یادگیری رفتار جدید از طریق مشاهده، همنشینی و مصاحبت با افراد بیشتر، داشتن فرصت و آزادی برای عمل، امکان تقویت روحیه همگرایی، تقویت روحیه نظم پذیری و قانون مداری، تقویت اراده و اعتماد به نفس، ایجاد شور و نشاط و شادابی جسمی و روحی، ایجاد فضای رقابت همراه رفاقت، امکان تعاون و همکاری، کسب تجربه عملی، افزایش آگاهی، آشنایی با الگوها و شخصیت‌های برجسته، دانش افزایی، بینش افزایی، معنویت افزایی، تقویت انگیزه، تربیت عملی مودت و محبت، بهره‌گیری از فرصت موعظه و نصیحت، خدمت به یکدیگر، تسلط به عواطف، تمرین سعه صدر، همدردی با دیگران، امر به معروف و نهی از منکر و ... به همین خاطر سفارش می‌شود که این ظرفیت تربیتی مورد غفلت قرار نگیرد و حتی الامکان برای همه متربیان در تمام سطوح استفاده شود. و اکنون نیز جز آیین‌نامه های آموزش و پرورش است که برای همه دانش آموزان، معلمان، کارکنان و اولیا دانش آموزان به صورت جداگانه یا تجمیعی اردو گذاشته شود.
آیا اردو های تربیتی از ابزار های تربیتی به شمار می‌آیند؟
اردوهای تربیتی به عنوان یکی از مؤثرترین ابزارهای تربیتی و آموزشی، فرصتی برای ارائه و انتقال نکات تربیتی به طور عملی و غیرمستقیم فراهم می‌کنند. در مقایسه با روش‌های کلامی، تربیت در اردوها با استفاده از لحظات دیداری و شنیداری می‌تواند تأثیر عمیق‌تری روی متربی داشته باشد.
-
نقش و اهمیت اردوهای تربیتی
اردوهای تربیتی با گردآوری متربیان در محیط‌های طبیعی و اجتماعی، تجربه‌های تربیتی و یادگیری عملی را به ارمغان می‌آورند. در این محیط، کودکان و نوجوانان می‌توانند مهارتهای اجتماعی، نظم‌پذیری، مسئولیت‌پذیری و خلاقیت را تجربه و تمرین کنند. آنها با مشارکت در فعالیتهای جمعی، مثل زندگی گروهی و تعامل با دیگران، به درک بهتری از قوانین و ارزشهای اجتماعی می‌رسند.
-
فرصت‌های اردو های تربیتی
اردوهای تربیتی به مربیان فرصت می‌دهند تا با مشاهده رفتار متربیان، خصوصیات فردی و گروهی آنها را بشناسند و به ارائه راهنمایی و جهت‌دهی مناسب بپردازند. همچنین، اردوهای تربیتی محیطی برای مشاهده و یادگیری از دیگران، تقویت روحیه همگرایی و افزایش اعتماد به نفس فراهم می‌کنند
-
چالش‌ها و موانع
با وجود اهمیت و تأثیرگذاری اردوهای تربیتی، هنوز برخی از مربیان و مدیران به این فعالیت‌ها توجه کافی ندارند. دلایل مختلفی از جمله کمبود تحقیق، درک نادرست از اهمیت اردوهای تربیتی و عدم پذیرش آن به عنوان بخشی از آموزش رسمی، می‌تواند به عنوان موانع برگزاری اردوهای تربیتی تلقی شود.
در نهایت، استفاده از اردوها به عنوان ابزار تربیتی نباید مورد غفلت واقع شود و باید برای تمامی سطوح آموزشی و تربیتی از این ظرفیت بهره‌برداری کرد. اردوها فضایی مناسب برای پرورش شخصیت‌های آزاد، مستقل و آینده‌ساز جامعه محسوب می‌شوند.
جمع بندی نقش اردو های تربیتی
اردوهای تربیتی نقش کلیدی در تربیت و رشد فرزندان ایفا می‌کنند. این فعالیتهای گروهی به کودکان و نوجوانان اجازه می‌دهند مهارتهای اجتماعی را در محیطی آزاد تمرین کنند و مسئولیت‌پذیری را به‌صورت عملی تجربه نمایند. از طریق این تجربه‌ها، اعتماد به نفس آنان افزایش می‌یابد و توانمندی‌های فردی‌شان تقویت می‌شود. همچنین، آشنایی با طبیعت و محیط‌های جدید به بهبود آگاهی محیطی آنان کمک می‌کند. به‌طور کلی، اردوهای تربیتی بستر مناسبی برای یادگیری و تجربه‌های ارزشمند، در کنار لذت و تفریح فراهم می‌آورند.
در صورتی که تمایل دارید تا با دوره های تربیتی متنوع، اردو های ماجرا محور، پرونده های ویژه تربیتی و همچنین استفاده از ظرفیت مشاوران برجسته تربیتی کشوری بهره مند شوید، فقط کافی ست تا به سایت همیار 28 مراجعه کنید و از دوره ها و مقالات ما بازدید بفرمایید.خوشحال می شویم تا نظرات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید.
همیار 28، یاری برای تربیت
مقالات مشابه
0دیدگاه ثبت شده، نظر تو چیه؟
